Sprookjes

Maandag 28 Juli 2014

SPROOKJES!

Een vertrouwenspersoon moet een rapport maken over Jean Claude Iyamuremye, u weet wel de Rwandees die in de gevangenis van Zoetermeer zit, omdat Rwanda heeft gevraagd om zijn uitlevering. Inmiddels hebben de rechter (in december) en de Raad van State (in juni) al besloten dat Jean Claude kan worden uitgeleverd. Het woord is nu aan de minister. 

Gisteren kreeg ik een deel van de onderliggende stukken van zijn Individueel Ambtsbericht toegestuurd. De eerste regel van het rapport van de vertrouwenspersoon luidt: "Ik ging naar de wijk (Kicukiro) en ontmoette PER ONGELUK de vijf getuigen …. " (de hoofdletters zijn van mij).

Het zijn deze vijf getuigen die aan de basis staan van het ambtsbericht over Jean Claude. 

Natuurlijk. In 2010, 16 jaar na de genocide, wandelt een vertrouwenspersoon de wijk binnen en vindt dan zomaar, heel toevallig, binnen drie dagen, vijf getuigen die Jean Claude beschuldigen van genocide. Hij heeft geen lijstje met namen, hij heeft geen onderzoek gedaan. 

Hoe zou hij het hebben aangepakt? Winkels langs? Oudere mensen aanspreken en dan een foto laten zien van Jean Claude? Wie Rwanda een beetje kent weet dat de Rwandezen niet echt extravert zijn en enthousiast beginnen te babbelen tegen elke vreemdeling die hen vragen stelt. Integendeel. Een beetje Rwandees klapt de kaken op elkaar of geeft een antwoord waarvan hij of zij denkt dat het de autoriteiten het meest zal plezieren. Want reken maar dat de plaatselijke bonzen binnen tien minuten weten dat er iemand door de wijk wandelt die vragen stelt over een bepaalde persoon.

Het wordt nog vreemder. Tijdens de procedure van Jean Claude wordt contact gelegd met de tolk die aanwezig geweest zou zijn bij de ondervraging van deze getuigen. Deze tolk verklaart dat vier van de vijf getuigen een reden hebben om tegen Jean Claude te getuigen. 

Volgens mij zijn er dus een paar scenario's mogelijk. 

Scenario 1: De vertrouwenspersoon wandelt de wijk binnen, spreekt mensen aan, stelt vragen en die beginnen prompt te vertellen over hun ervaringen met Jean Claude tijdens de genocide. De vertrouwenspersoon noteert keurig wat ze vertellen.

Scenario 2: De VP wandelt de wijk binnen, begint (suggestieve) vragen te stellen over Jean Claude en zet mensen aan het denken. Als zij tegen Jean Claude getuigen, zit er mogelijk voordeel voor hen aan vast. Ze bespreken het met de lokale autoriteit en krijgen groen licht voor een ontmoeting de volgende dag/dagen met de vertrouwenspersoon.  

Scenario 3: De lokale autoriteiten horen dat er iemand door de wijk wandelt die vragen stelt. Ze nemen contact op met weer hogere autoriteiten en krijgen te horen dat het niet erg is als Jean Claude in een kwaad daglicht wordt gesteld want de hoogste Rwandese autoriteiten hebben om zijn uitlevering gevraagd. Vandaar dat er nu iemand door de wijk wandelt. Of ze maar alle medewerking willen geven om mensen te zoeken die bereid zijn nadelige verklaringen af te leggen.

Scenario 4: De vertrouwenspersoon wandelt door de wijk, de autoriteiten zijn al van te voren op de hoogte gesteld en hebben een aantal mensen geprepareerd. Zij getuigen 'spontaan' tegen Jean Claude als de vertrouwenspersoon vragen gaat stellen.

U kunt stemmen op het meest waarschijnlijke scenario.