Kamerdelegatie maakt ruzie met Kagame

Maandag 24 augustus 2015

Hoog bezoek

Vorige week bracht een kleine delegatie van Nederladse parlementariers een bezoek aan Rwanda. Ze wilden met eigen ogen zien of Jean Claude Iyamuremye en Jean Baptiste Mugimba uitgeleverd konden worden. Een prijzenswaardig, maar volstrekt wereldvreemd initiatief.  als je denkt dat je vanaf een rode loper, omringd door officials de werkelijkheid kunt benaderen. Christen Unie kamerlid Joel Voordewind had een pittig gesprek met de president, zo smste hij onder het kopje ‘vertrouwelijk’ aan een goede vriend. Twee minuten later had Voordewind het vertrouwelijke bericht toch ook maar getwitterd.

Terwijl de delegatie boodschappen deed in Rwanda, sprak ik met Fred Muvunyi in de Eerste Klas op het Amsterdamse centraal station. Fred is journalist en was de afgelopen jaren de directeur van de Rwanda Media Commission. Hij ontvluchtte in mei het land omdat hij vond dat BBC-radio weer gewoon moest kunnen uitzenden. Die zender was namelijk sinds dit najaar de BBC een kritische documnentaire over Rwanda had uitgezonden. De documentaire had naar verluidt schuim op de lippen gebracht van president Paul Kagame. Fred vindt ook dat een derde termijn van de president niet goed is voor het land. Voor alle duidelijkheid: Fred is geboren in Oeganda, een Tutsi en een bewonderaar van zijn president.

Terwijl een klein deel van de delegatie oppositieleidster Victoire Ingabire de hand drukte binnen de muren van gevangenis 1930, werd ik gebeld door haar echtgenoot. Speciaal voor dit bezoek was het zwart van de ramen gehaald en had ze haar boeken weer terug. Later die dag kreeg ik een bericht van haar vicevoorzitter uit Rwanda: de gevangenisdirecteur had een aantal keren flink gejokt tegen de delegatie, en Ingabire had hem ten overstaan van de twee Nederlandse Kamerleden gecorrigeerd. Ingabire zit een straf uit van 15 jaar. Officieel onder meer vanwege ontkenning van genocide, niet officieel omdat zij een politiek tegenstander is van president Paul Kagame, al wil Nederland dat nog steeds niet hardop zeggen.

Terwijl de delegatie aan een luxe hotel ontbijt zat, bezocht ik Jean Claude Iyamuremye in zijn gevangenis in Krimpen aan de IJssel. Zijn tweejarig zoontje Roy zong vrolijk ‘Olifantje in het bos’, terwijl we over Iyamuremyes zaak spraken. ‘Als ik wordt uitgeleverd, dan is het voor mij het einde. Ze laten me rotten in een cel daar in Rwanda. Dat nooit.’ Iyamuremye weet waarover hij praat: Rwandese advocaten hebben geen ervaring met complexe zaken, ze krijgen geen geld voor goed onderzoek ,zegt onze eigen Nederlandse Martin Witteveen die het Rwandese openbaar ministerie adviseert. Hij vertelt niet dat de advocaten nauwlettend in de gaten worden gehouden.

Terwijl de delegatie foto’s maakte van breed lachende kindertjes in een vluchtelingenkamp, sprak ik met Amnesty International. Zij bereiden een brief voor waarin ze hun zorgen uitspreken over de mogelijke uitlevering van Jean Claude Iyamuremye en Jean Baptiste Mugimba.

Paul Kagame is misschien wel een van de slimste leiders ter wereld. Hij weet in ieder geval als geen ander hoe hij Rwanda moet presenteren aan een internationale wereld, die hij ten diepste haat. Ik durf te wedden dat niemand van de delegatie een slechter beeld van Rwanda heeft gekregen. 

Paul Kagame is ook een vechter. Voordewind begon over mensenrechten en dat vond Kagame niet leuk. Hij werd driftig en boos en heel even werd Voordewind bang. Kagame kan namelijk nog wel eens zijn vuisten gebruiken als hij boos is. Ik hoorde dat Joel Voordewind ook had gesproken met een Rwandees die vorig jaar is uitgezet en dat hij nu met zijn Nederlandse advocaten wil praten. 

Oh ja, en voor ik het vergeet: 4 oktober is president Paul Kagame in ons land voor de Rwanda-dag. Wie goede ideeën heeft om deze dag positief te benutten: mail me. Wie de president met eigen ogen wil zien, kan zich hier opgeven: http://www.rwandaforum.eu/denhaag2015/indexphp/events/1-den-haag-2015. Tenminste, dat kon, want toen ik het net probeerde, werkte de link niet meer. Wat is hier nu weer aan de hand?