Huiszoeking in NL op bevel van Rwanda


Luister hier naar familieadvocaat Jan Hofdijk van de Rwandese oppositieleider Victoire Ingabire over de huiszoeking in Zevenhuizen. (Omroep Zuidplas, zaterdag 18 december).

Dinsdag 21 december Nog even terug naar de huiszoeking van vorige week bij de echtgenoot van oppositieleider Victoire Ingabire en een vriendin van Ingabire. Volgens de Nationale Recherche vond er huiszoeking plaats zonder dossier. Het Landelijk Parket spreekt over 'dringende noodzaak' om in twee huizen tegelijk binnen te vallen. Opmerkelijk: blijkbaar is er geen dossier nodig om twee dringend noodzakelijke huiszoekingen uit te voeren. En dat terwijl de rechter commissaris aangeeft dat 'toestemming tot doorzoeking van een woning niet lichtvaardig wordt gegeven'. Vraag is dus op basis van welk juridisch steekhoudend materiaal besloten is tot huiszoeking. Niet op basis van een degelijk dossier dus. Over de politieke afwegingen hoeven we het niet te hebben: die zijn er niet geweest. 

16 december Staatssecretaris Teeven heeft beloofd eerst de Tweede Kamer in te lichten voordat er materiaal naar Rwanda wordt verstuurd. Afgelopen maandag werd het huis van de echtgenoot van de Rwandese oppositieleider Ingabire doorzocht op verzoek van Rwanda. Er werden toen een computer en papieren in beslag genomen. De computer is inmiddels terug. Afgelopen dinsdag stelde Joel Voordewind (CU) vragen over de huiszoeking tijdens het wekelijkse vragenuurtje. De antwoorden van Teeven werden onbevredigend gevonden. Daarop stuurde de staatssecretaris gisteren een brief aan de Kamer.

In het Kamerdebat gisteren over de begroting van Buitenlandse Zaken, vroeg Joel Voordewind minister Rosenthal om eerst de kamer in te lichten, voor er materiaal werd gestuurd naar Rwanda. Uit het debat met de minister bleek de huiszoeking vooral uitkomst te zijn van een justiteel traject . Een politieke afweging heeft niet plaatsgevonden tussen staatssecretaris Teeven en minister Rosenthal. Dit in tegenstelling tot wat Teeven eerder meldde. 

Volgens Voordewind had de huiszoeking nooit plaats mogen vinden omdat er geen sprake is van een eerlijk proces. Daarnaast Nederland geen beroep mogen op het VN-verdrag voor terrorisme. Dat mag alleen als er sprake is van directe terroristische activiteiten.  Dat is met Ingabire niet het geval. 

Lees hier de handelingen van de Tweede Kamer van 15 december

Woensdag 15 december 

17.00 uur: de burgemeester van Zevenhuizen was op de hoogte van de huiszoeking, zo vertelde hij vandaag tijdens een zitting van de gemeenteraad. Hij werd op de hoogte gebracht door de nationale recherche om te bekijken of de huiszoeking gevolgen zou kunnen hebben voor de openbare orde. 

8.00 uur: De Rwandese hoofdofficier van Justitie Martin Ngoga, heeft zijn verzoek tot huiszoeking in februari gedaan, zo zegt hij in de staatsvriendelijke New Times. Eergisteren vonden huiszoekingen plaats in het huis van de echtgenoot in Zevenhuizen en bij een partijgenote van Ingabire in Bilthoven. Bij de huiszoeking in Zevenhuizen werd onder meer een computer in beslag genomen. Die is gister, na vragen over de huiszoeking tijdens het vragenuurtje, teruggebracht. Het is overigens opmerkelijk dat Ngoga in februari al een verzoek tot rechtshulp doet aan Nederland. Pas in april werd Ingabire  voor de eerste keer gearresteerd.

Ngoga vindt het jammer dat er zoveel tijd is verlopen, volgens hem had de Rwandese oppositieleidster Ingabire nu alle tijd om bewijzen te vernietigen. Desondanks is Ngoga blij dat Nederland uiteindelijk heeft meegewerkt. Hij zegt dat er meer bewijzen te verwachten zijn vanuit de Verenigde Staten en Europa. Ingabire wordt beschuldigd van het vormen van een terroristische organisatie en het in gevaar brengen van de staatsveiligheid. Zij zou geld hebben overgemaakt naar de FDLR, Hutu milities in Oost-Congo. Ingabire zit sinds 14 oktober in voorlopige hechtenis.


Dinsdag 14 december  

15.00 uur: de huiszoeking gisteren in Zevenhuizen (zie hieronder) is verre van netjes verlopen. De moeder van Victoire en het jongste zoontje moesten zich aankleden in het bijzijn van de agenten, er is geld gestolen, ruw opgetreden, er is geen contact opgenomen met de plaatselijke politie die waakt over de veiligheid van het gezin en er is -in tegenstelling tot wat het Landelijk Parket beweert- geen bevel tot huiszoeking getoond.

Lees hier de klachtenbrief die de familieadvocaat stuurde.

Staatssecretaris Teeven vond dat er geen aanleiding was om niet te voldoen aan het verzoek van Rwanda, zo zei hij in antwoord op vragen van Joel Voordewind (CU) tijdens het wekelijkse vragenuurtje. Het verzoek van Rwanda voldeed aan alle verdragen. Hij heeft overlegd met de minister van Buitenlandse Zaken en beiden zagen ze geen aanleiding om op dit moment te weigeren. Er komt nog een tweede 'weegmoment' zoals Teeven dat noemde: dat is het moment waarop besloten wordt eventueel belastend materiaal naar Rwanda te versturen.

Uit het antwoord van Teeven blijkt in ieder geval dat er geen politieke weging is gemaakt. Het kabinet zwabbert daardoor: vorige week werd steun onthouden '...omdat de vrijheid van meningsuiting en de politieke ruimte nog onvoldoende gewaarborgd is' zo staat te lezen in de Kamerbrief. Gisteren werd dus huiszoeking gedaan op aanvraag van datzelfde regime bij de echtgenoot van een oppositieleidster die vanwege haar politieke ideëen in de gevangenis zit. 

De Tweede Kamer was niet tevreden met de antwoorden en heeft inmiddels over deze kwestie een spoeddebat aangevraagd.

Dinsdag 14 december 7.00 uur Bijna tegelijk met het begin van deze borgzitting in KIgali, maandag 13 december, 7.00 uur, stormden gisterochtend om half zeven 12 agenten van de nationale recherche het huis binnen van Lin Muyizere, de echtgenoot van Victoire.  Muyizere woont in Zevenhuizen, met hun twee zoons en dochter.  Volgens Muyizere werd er geen huiszoekingsbevel getoond, ook al zegt het Landelijk Parket dat het 'ondenkbaar is dat dit niet is gebeurd'. Niet duidelijk was waar naar gezocht werd. De politie nam de computer mee, ook werden documenten in beslag genomen.  Volgens het landelijk parket vond de huiszoeking plaats op verzoek van Rwanda, de aanvraag tot rechtshulp, zoals dat officieel heet, lag er minstens een week. De huiszoeking werd rond kwart over elf beëindigd. De Nederlandse rechter beslist of de documenten en computer informatie bevatten die belastend kunnen zijn. Dat wordt een hele klus voor vertalers, want we mogen er van uitgaan dat de Nederlandse rechter het Kinyarwanda niet beheerst. Zelfs het Frans waarvan veel Rwandezen zich bedienen, kan al een klus zijn.

Natuurlijk roept deze gang van zaken op zijn zachtst gezegd veel vragen op. Hoe kan het dat een kabinet de ene week begrotingssteun opschort vanwege de geringe politiek ruimte om vervolgens een week daarna een vraag tot huiszoeking van de echtgenoot van de oppositieleider die al twee maanden in de Kigalese gevangenis zit, te honoreren. Waar werd naar gezocht? Wie bepaalt of de documenten belangrijk zijn voor de zaak van Ingabire. Gaat Nederland vertalen voor Rwanda?  

Tweede Kamerlid Joel Voordewind (CU) stelt dinsdag tijdens het wekelijkse vragenuurtje zijn eigen vragen.