Afrikadag, oktober 2015

Afrikadag: Grote Merengebied drie presidenten die lekker (willen) blijven zitten

Afgelopen zaterdag was het Afrikadag in het Tropeninstituut in Amsterdam. Zoals gebruikelijk waren er veel mensen en vooral de gemeenschappelijke ruimten waren eigenlijk te klein. De temperaturen liepen er hoog op.

Ons eigen ministerie van Buitenlandse Zaken had een discussie georganiseerd over het Grote Merengebied en de drie presidenten die veel van het pluche houden. Wat kun je als Nederland en Europa doen om geweld in dit gebied te voorkomen? Niet zo heel veel was uiteindelijk de conclusie. Nederland is te klein en Europa heeft op dit moment de handen vol aan de vluchtelingenstroom. 

Burundi, Rwanda en Congo staan daarom niet echt hoog op de agenda, ook al neemt het geweld in Burundi met de dag toe; staat Congo op de drempel van een hoogst onzeker jaar met verkiezingen die wel of niet doorgaan, en wordt in Rwanda tot grote boosheid van de oppositie in het buitenland, de grondwet gladjes gewijzigd voor een derde mandaat voor president Kagame. 

Zelf was ik moderator bij een discussie over democratie in Rwanda. De twee sprekers waren allebei lid van de oppositie, van de partij van Victoire Ingabire. Zij schetsten een wel heel somber beeld van Rwanda en lieten zien dat de realiteit van Rwanda een heel andere is dan het regime de buitenwereld wil doen geloven. In de zaal waren behoorlijk wat fans van het Rwandese regime en die lieten dan ook een stevig tegengeluid horen. 'Onzin' zei een van de Rwandezen. Jullie laten zieke voeten zien en zeggen dat dit de realiteit is in Rwanda. Zo kan ik het ook, dan maak ik een foto van een zwerver hier in Amsterdam en zeg tegen iedereen: Zo gaat het er in Nederland aan toe.'

Ook een Nederlandse mevrouw die twee jaar in Rwanda had gewoond, herkende zich niet in het inktzwarte plaatje dat werd voorgeschoteld. Geemotioneerd viel ze uit naar een van de sprekers, dat zijn oorlogszuchtige toon haar angstig maakte. 

Ondertussen rende dit weekend een van onze vrienden voor zijn leven in Burundi. Hij kreeg te horen dat hij op een 'hitlijst' stond omdat hij mensenrechtenadvocaat is en vluchtte afgelopen vrijdag fluks uit Bujumbura. De grens kan hij niet over, omdat de politie iedereen controleert en de mensen eruit pikken die op lijsten staan, aldus onze Burundese mensenrechtenadvocaat. Dankzij Afrikadag is er wellicht enige hoop. Ik doe een beetje geheimzinnig om hem niet in gevaar te brengen. Ik hou jullie op de hoogte.