31 maart 2017
VN-experts vermoord, politieagenten onthoofd, regeringsakkoord van de baan:
Honderden kruitvaatjes in Congo staan op ontploffen
In Congo zijn twee VN-experts en hun tolk vermoord. In de provincie Centraal Kasaï werden de twee lichamen gevonden van Michael Sharp (VS) en Zaida Catalan (Zweden) die deel uitmaakten van een groep experts die de opdracht hadden onderzoek te doen naar conflicten in de provincie Kasaï. Ook het lichaam van hun tolk Betu Tshintela is gevonden.
De twee experts werden samen met hun tolk ongeveer twee weken geleden ontvoerd. Bij hen waren ook hun chauffeur en twee begeleiders op motoren; deze zijn –voor zover ik weet- nog niet gevonden. Het is voor het eerst dat in Congo VN-experts zijn vermoord. In Kasaï vallen honderden doden door de strijd tussen de Congolese autoriteiten en rebellen die onder leiding staan van Kamwina Nsapu. Zo’n 200.000 mensen zijn vanwege de onrust op de vlucht. De gevechten begonnen in augustus 2016, met de dood van een rebellenleider. De onrust groeide naarmate de presidentsverkiezingen steeds verder werden uitgesteld.
Ongeveer tegelijkertijd met de ontdekking van de twee lichamen, maakte de nationale politie bekend dat de rebellenleider Nsapu ook verantwoordelijk is voor de onthoofding van 42 politiemensen. De strijd tussen de rebellen en de autoriteiten gaat hard tegen hard. Aan beide kanten is sprake van schending van de mensenrechten.
Nog meer slecht nieuws uit Congo: de onderhandelingen over een nieuwe regeringscoalitie is op een fiasco uitgelopen. Abbé Donatien Nshole van CENCO (Congolese bisschoppen), de organisatie die de onderhandelingen leidde, is zeer teleurgesteld. Voor Congo betekent dit een nieuwe ronde van geweld. In Kinshasa werden na de bekendmaking wegversperringen opgeworpen en gingen mensen de straat op.
Congo wordt wel eens vergeleken met een kruitvat, maar nu er maar geen oplossing komt voor een nieuwe overgangsregering en nieuwe verkiezingen uitblijven, is er geen sprake van één enkel kruitvat, maar van een heleboel, waarbij de brandende lonten sissend en wel, steeds dichter bij het kruit komt. Niemand is bij machte al die lontjes te doven. Ook Monusco niet, de VN-vredesmacht, die waarschijnlijk een dezer dagen weer een nieuw mandaat krijgt voor nog een jaar in Congo.
Maandag 17 oktober 2016
Congo pas in april 2018 verkiezingen en Kagame maakt PR-klapper
Volgens de nieuwszender Al Jazeera worden de volgende presidentsverkiezingen in Congo pas in april 2018 gehouden. De huidige president Joseph Kabila kan zo voorlopig president blijven. Hij wordt gesteund door zijn voormalige vriend, toen ‘vijand’ en nu weer vriend: Vital Kamerhe, leider van oppositiepartij UNC (Union for the Congolese Nation). Om de oppositie tegemoet te komen, wordt een van hen de nieuwe minister president tot er een nieuw president is. Het zal niemand verbazen dat dit waarschijnlijk Kamerhe wordt, want alleen dankzij hem, kon dit akkoord worden bereikt. De overgrote meerderheid van de oppositie is tegen dit akkoord. Zij beschouwen dit akkoord als een poging van Kabila om gewoon aan de macht te blijven.
In Kigali beleefde president Kagame waarschijnlijk het weekend van zijn leven. Bijna de hele wereld was in Kigali toegestroomd om het akkoord te ondertekenen dat een einde moet maken aan het gebruik van fluor koolwaterstoffen (hfk’s). Dit goedje wordt gebruikt in koelkasten en spuitbussen (drijfgas) en leveren een grote bijdrage aan het broeikaseffect. Ze zijn de vervangers van cfk’s die werden verboden omdat ze ozonlaag aantasten.
Op elk journaal en in elke krant ter wereld werd het akkoord van Kigali genoemd. Een PR-klapper voor Kagame van jewelste: Kigali én duurzaamheid in een en dezelfde zin. Mijn liefje wat wil je nog meer. Vraag is natuurlijk wel wat het heeft gekost om deze bijeenkomst naar Kigali te halen.Het verblijf van al die toppers zal ook wel een aardig centje hebben gekost, maar ik kan me voorstellen dat voor de president al deze kosten meer dan opwegen tegen de enorme PR-voordelen. Zeker met nieuwe verkiezingen in het vooruitzicht.
Zaterdag 1 oktober 2016
Roep om Kabila’s aftreden neemt toe
Het dondert en bliksemt in Congo, dat was u waarschijnlijk al opgevallen. Er wordt geprotesteerd, er vallen doden, de repressie neemt toe, net als de internationale druk op Kabila om af te treden voor 19 december, de uiterste datum van zijn grondwettelijke tweede termijn. Want bijna zeker is dat wanneer hij aanblijft, de onrust alleen maar groter wordt.
Zo’n tien dagen geleden kwamen volgens Human Rights Watch en de oppositie ongeveer 50 mensen om het leven in Kinshasa, de hoofdstad van Congo, tijdens protestacties tegen het uitstellen van de presidentsverkiezingen. Het officiele cijfer van de Congolese autoriteiten ligt beduidend lager, zij houden het op 17 doden. Aardig om te weten: het is met name de presidentiele garde, het eigen legertje dus van Kabila zelf, dat verantwoordelijk is voor het meeste geweld tegen de betogers. Het is deze presidentiele garde, die me vlak na de verkiezingen in 2011 gevangen nam.
Volgens de speciale Amerikaanse gezant voor het Grote Merengebied, Tom Periello, werd de politieke ruimte het afgelopen jaar steeds kleiner. De rechten en vrijheden staan zeer sterk onder druk, zo moest hij constateren. Dat constateert ook Human Rights Watch. Volgens de mensenrechtenorganisatie treedt de regering Kabila sinds januari 2015 hardhandig op tegen iedereen die zich verzet tegen zijn derde termijn. Betogingen werden verboden, media gingen op slot, op vreedzame betogers werd geschoten.
Gisteren nam de VN een resolutie aan waarin ze haar diepe zorg uitsprak over de ‘gewelddadige confrontaties in verband met verkiezingen en onevenredig geweld van politie en leger’.
President Kabila riep op tot ‘dialoog’. Alleen die dialoog kan leiden naar nieuwe presidentsverkiezingen. Inmiddels weet iedere gewone Congolees wat er aan de hand is: Kabila weigert de macht over te geven, omdat macht nu eenmaal goed verdient. Hoeveel Kabila in zijn zakken steekt (behalve natuurlijk zijn gewone salaris) zullen we waarschijnlijk nooit te weten komen. Een van zijn voorgangers, Joseph-Désiré Mobutu, had aan het einde van zijn presidentschap een bedrag bij elkaar geharkt dat zo groot was als de hele Congolese internationale schuld, ongeveer 5 miljard euro.
Nou zijn er in Afrika maar weinig presidenten die goedschiks de macht overdragen. De afgelopen jaren hebben dat weer duidelijk laten zien. De presidenten van buurlanden Burundi en Rwanda, ook het Grote Merengebied, lieten de grondwet veranderen om langer aan te kunnen blijven. In Burundi leidde dat tot veel geweld, ook aangewakkerd door Rwanda, dat wel wat chaos bij de buurlanden kan gebruiken.
In Rwanda zelf staat het al vast dat Kagame moeiteloos een derde termijn instapt; critici zijn er nauwelijks meer. Die zijn verdwenen, vermoord, gevlucht of in de gevangenis gezet.
Het begon allemaal nog wel zo mooi met Joseph Kabila. Hij liet in de grondwet opnemen dat er maximaal twee termijnen van vijf jaar geregeerd kon worden door een president. Dat deed hij niet voor niets. Tweeendertig jaar uitpersingsbewind van Mobutu Sese Seko is niemand in de kouwe kleren gaan zitten.
Jammer is dus dat hij nu zelf de regels van zijn eigen spel heeft veranderd Het laat maar weer eens zien hoe gevaarlijk macht is.
Ondertussen heeft de Verenigde Staten sancties opgelegd aan twee hoge officieren, die al heel lang gelinkt worden aan misbruik en corruptie. Het gaat om John Numbi, een voormalige politieman en Gabriel Amisi. Volgens de VS zijn beide heren verantwoordelijk voor onder meer het onderdrukken van de politieke vrijheid en het onderdrukken van het democratisch proces. Dat klinkt wat abstract. Bedoeld wordt dat zij onder meer verantwoordelijk zijn voor het neerschieten van weerloze betogers. Amisi werd al in 2012 geschorst van het leger vanwege het smokkelen van wapens, maar kon gewoon vrolijkjes weer promoveren naar zijn huidige baan als hoofd veiligheid in vier provincies.
Al hun geld op een rekening in de VS wordt geblokkeerd en Amerikanen mogen geen zaken meer doen met hen.
Tja, een doorsnee Congolees heeft niet eens een spaarpot, laat staan een rekening in de VS.
Dinsdag 28 juni 2016
Verkiezingen??
Nog steeds is niet duidelijk wanneer er presidentsverkiezingen zijn in de Democratische Republiek Congo. Het is de bedoeling dat deze in november worden gehouden, maar president Joseph Kabila doet er alles aan om dat te voorkomen. Hij heeft, als veel andere Afrikaanse presidenten, moeite om de macht af te staan.
Op 23 juni gaven zowel de Europese Unie als de Verenigde Naties een waarschuwing af. Er moet zo snel mogelijk een verkiezingsplanning komen. Tja. Dat maakt indruk op Kabila. Bijna iedereen verwacht dan ook dat de verkiezingen pas in 2017 zullen plaatsvinden.
Kabila en zijn vrienden, hebben steeds minder geduld met mensen die kritiek hebben op de gang van zaken. Demonstraties worden ruw uit elkaar geslagen, politieke tegenstanders worden gearresteerd, kritische journalisten worden monddood gemaakt.
In Congo is het onverstandig in een vroeg stadium je kandidatuur aan te kondigen. Zo werd presidentskandidaat Moise Katumbi bij verstek tot drie jaar gevangenis veroordeeld. Hij zou het huis van een Griek illegaal hebben verkocht. Hij was opgepakt voor het ronselen van huurlingen. De verwachting is dat de komende maanden meer leden van de oppositie het moeilijk gaan krijgen. Voor hen is het een groot probleem dat de rechterlijke macht zich ten dienste stelt van de president. Een aanleiding om iemand achter slot en grendel te zetten, is snel gevonden, zo bewijst ook de zaak van Katumbi.
Als de spanningen oplopen, kan de president, net als bij de vorige verkiezingen, de mobiele netwerken aan banden leggen. In een land waar iedereen tenminste twee mobieltjes heeft, is dat de meest effectieve manier om ervoor te zorgen dat de communicatie op zijn minst vertraagd wordt. Uiteindelijk zorgt dat voor nog meer spanning in plaats van de spanning op te heffen. Bij de vorige verkiezingen gingen vooral jongeren de straat op, die vervolgens door de politie hardhandig werden aangepakt. Ik zag in 2011 tientallen jongens in wijkhospitaatljes met brandwonden en botbreuken.
Een groep VN-experts zet Congo hoog op de lijst om in de gaten te houden de komende zes maanden, naast bijvoorbeeld Libië en El Nina, het zusje van El Nino. Jammer zal zijn dat deze experts waarschijnlijk niet veel volgers hebben. Congo is al jaren een vergeten gebied, dat bestuurlijk en humanitair is afgeschreven, ondanks de hoge dichtheid van hulporganisaties en de duurste VN-vredesmacht ooit. Alleen grote internationale bedrijven weten het land goed te vinden. Goedkope grondstoffen dankzij de humanitaire en bestuurlijke chaos, zijn natuurlijk niet te versmaden.
En oh ja, morgen Rwanda debat in het Humanity House Den Haag, 20.00 uur, over Rwandezen die worden beschuldigd van genocide en de rol van Nederland.
Maandag 22 februari 2016
Presidentsverkiezingen in DRC?
Wie op het blauwe balkje calendre electoraal, (onder Cycle Electoral) krijgt nul op het rekest De site van de Congolese kiescommissie, CENI, geeft daarmee -waarschijnlijk onbedoeld -aan dat er nog weinig schot zit in de organisatie van de parlementents- en presidentsverkiezingen. Daarmee lijkt president Kabila vooralsnog zijn zin te krijgen. Hij wil aan de macht blijven. Is het niet linksom via nieuwe verkiezingen, dan rechtsom door verkiezingen uit te stellen.
De Ceni is echter nog steeds heel positief en van plan om de presidentsverkiezingen in 2016 te organiseren. Volgens Corneille Nangaa, voorzitter van de Ceni, loopt de planning gelijk op met 2006 en 2011. De totale organisatie nam toen 16 maanden in beslag en de verkiezingen vonden plaats zoals geprogrammeerd. Hij wijst op de internationale aanbesteding die nu plaatsvindt voor de circa 10.000 apparaten en documenten die nodig zijn om de stemmers te registreren. ‘Registratie zal klaar zijn op 22 juli 2016. Dat is in dezelfde periode als in 2006 en 2011.’ Hij wijst ook op de logistieke steun van Monusco.
Ceni kan al snel laten zien wat ze kan, of niet kan: op 26 maart zijn de gouverneursverkiezingen.
Burundi en Rwanda
Ondertussen vragen Burundi en DRC aan de Verenigde Naties om Rwanda tot de orde te roepen. Rwanda ronselt namelijk onder de Burundese vluchtelingen en stuurt de geronselde mannen de grens over om Burundi verder te destabiliseren. Volgens Congo worden er Burundezen met een valse Congolese kieskaart via Congo naar Burundi gebracht. Thomas Periello, de speciale gezant van het Grote Merengebied, meldde dat hij drie Burundese kindsoldaten had gesproken die waren opgeleid door Rwanda. Ook de VS beschuldigen Rwanda van ronselpraktijken en van het bewapenen van rebellen. De Europese Unie sluit vooralsnog de ogen voor de inmenging van Rwanda. In een schrijven van 16 februari rept ze er met geen woord over.
President Kagame ontkent de beschuldigingen en noemt ze ‘kinderachtig’. Hij is zelfs van plan om de 70.000 vluchtelingen uit Burundi gedwongen terug te sturen. ‘De miscommunicatie met onze buitenlandse relaties is te groot.’ zo zegt hij in het blad Foreign Policy. Zijn aankondiging kwam twee dagen nadat twee Amerikaanse diplomaten hun zorgen uitspraken over de ronselpraktijken van Rwanda.
Kagame gaat kalmpjes verder met de voorbereidingen van zijn eigen herverkiezing volgend jaar. 'Een derde termijn is gezond voor Rwanda als het het de keuze is van Rwanda’ zegt hij. Natuurlijk zorgt de onverbiddelijke controle op elke Rwandees dat zijn herverkiezing nu al vaststaat. Geen Rwandees die durft iets anders te stemmen. Het wordt nog een hele toer de uitslag zo te veranderen, dat het nog een beetje reel lijkt. In 2010 waren de stembussen daarom waarschijnlijk anderhalve dag ‘zoek’. De 99,999 procent stemmers voor Kagame moesten worden teruggebracht naar 93,4 procent.Maandag 22 juni 2015
Op 27 november 2016 moeten de presidentsverkiezingen in DRC gaan plaatsvinden. Maar of ze ook daadwerkelijk gaan plaatsvinden is voor iedereen een groot vraagteken. Bij de Ceni (de commissie die de verkiezingen organiseert), staat er nog geen enkele activiteit op stapel. Groot probleem zijn natuurlijk de financiën. Congo moet het dit keer helemaal zelf betalen.
Maar zelfs als het geld er was, dan zal president Kabila niet snel geneigd zijn dit geld ter beschikking te stellen; hij wil immers president blijven?
Maandag 4 mei
Drie presidenten willen vasthouden aan hun macht
Meer dan 15.000 vluchtelingen, tientallen doden en gewonden en arrestaties van kritische journalisten en oppositieleden. Dat is de treurige aanloop naar de verkiezingen in Burundi. Op 26 mei wordt het nationaal parlement en de gemeenteraden gekozen. Op 26 juni vindt de eerste ronde plaats van de presidentsverkiezingen.
Het wordt spannend in het Grote Merengebied de komende jaren. Maar liefst drie presidenten willen een ongrondwettelijke derde termijn: Joseph Kabila in DR Congo (verkiezingen 2016), Paul Kagame in Rwanda (verkiezingen 2017) en Pierre Nkurunziza in Burundi.
In de aanloop naar de verkiezingen in mei en juni aanstaande, doet Nkurunziza er alles aan zijn macht te vergroten. Er wordt gefraudeerd met de kiezersregistratie, jongeren van zijn regeringspartij CNDD-FDD krijgen een militaire opleiding, critici van het regime worden gearresteerd. Daaronder ook mensenrechtenstrijder Pierre Claver Mbonimpa; ik had het voorrecht hem nog maar een paar weken geleden de hand te schudden. Pierre Claver zat vorig jaar al geruime tijd vast. Voor andere activisten loopt een arrestatiebevel. Ook de journalistiek wordt aan banden gelegd: kritische journalisten worden vastgezet en radiostations mogen niet meer uitzenden.
Vorige week gingen verontruste Burundezen de straat op. De politie greep hard in er vielen volgens het Rode Kruis minstens zes doden. Duizenden Burundezen vluchten de grens over naar Rwanda, Tanzania en Congo. De jongens en mannen willen niet ingelijfd worden bij de regeringsmilities en de meisjes en vrouwen zijn bang voor het geweld dat gaat komen.
Ik sprak de afgelopen weken verschillende Rwandezen in Nederland en Belgie. Allemaal zijn ze er van overtuigd dat Kagame de onrust aanwakkert. Een onrustige regio maakt zijn positie sterker en daarmee komt een derde termijn als president een stuk dichterbij. De internationale gemeenschap ziet hem nog steeds als de enige stabiele factor in een uiterst wankel Grote Merengebied.
Voor PUM reis ik begin juni af naar Bukavu, in Zuid-Kivu, DRC, Ik ga daar een maandblad advies geven over inhoud en vorm. Daarna reis ik door naar Bujumbura. Ik zal er zijn tijdens de presidentsverkiezingen.
Maandag 16 februari 2015
Presidentsverkiezingen in DRC?
Dat wordt een ramp, zegt mensenrechtenactivist Sylvestre Bwira, terwijl we over de Spuistraat kuieren. Links en rechts worden we ingehaald door mensen die allemaal haast hebben om iets te kopen.
Het wordt een complete chaos, want er is helemaal geen geld om die verkiezingen op een goeie manier te organiseren, zegt Bwira. Hij heeft een punt, want de vorige verkiezingen, in 2011, werden grotendeels bekostigd door de internationale wereld. En die vorige verkiezingen waren al een chaos met stembiljetten die op het laatste moment moesten worden ingevlogen, ontbrekende stembiljetten, stembureaus die plots werden gesloten of plots werden geopend, mensen die niet wisten waar ze moesten stemmen omdat de stemlijsten bij de bureaus niet klopten, vechtpartijen bij stembureaus, kiezers die werden bedreigd zodat ze niet op de partij van hun voorkeur durfden stemmen. En na de verkiezingen: onbeveiligde stembussen op grote hopen, stembiljetten in plassen water, doodvermoeide tellers die in geen 24 uur hadden geslapen, uitgehongerde tellers omdat er geen eten was, onverschillige tellers, corrupte tellers.
Na de verkiezingen was iedereen het er wel over eens: Kabila is weer president, maar niet dankzij eerlijke en transparante verkiezingen.
In 2016 zou de Democratische Republiek Congo haar eigen presidentsverkiezingen moeten betalen en organiseren. Dat gaat hem dus niet worden. Chaos is wel het minste dat te verwachten is, maar het kan ook uitlopen op een bloedbad. Onlangs verklaarde de huidige president , Joseph Kabila, dat hij geen derde termijn wil. Dat was na heftige rellen omdat hij de kieswet wilde veranderen, waardoor de verkiezingen zouden worden uitgesteld en hij dus aan de macht kon blijven.
We weten inmiddels dat je geen president hoeft te zijn om de macht te hebben in een land. Poetin verzon al eens zo’n list en ook buurman Kagame was jarenlang vice-president voor hij president werd. Kabila heeft tijdens zijn presidentschap genoeg vermogen en genoeg relaties opgebouwd om achter de schermen aan de touwtjes te kunnen blijven trekken.
Wat Congo echt nodig heeft, volgens Bwira, zijn lokale verkiezingen. Zorg dat volk en bestuurder dichtbij elkaar staan. Dan is het bestuur direct aanspreekbaar. Als er dan ook nog bestuurders komen met een beetje kwaliteit, heb je een fundament voor een echte democratie. Presidentsverkiezingen hebben niets te maken met democratie, zegt Bwira. Integendeel, presidentsverkiezingen zijn een grote bedreiging voor democratie in zijn land.
We eindigen in de Boterwaag. Daar film ik hem samen met echtgenoot voor mijn documentaire De Weg, waarin Bwira een hoofdrol gaat spelen. Een uurtje eerder interviewde ik hem staande voor de deur van het ministerie van Buitenlandse Zaken.
‘Wat zijn we aan het doen, ik vraag het uit belangstelling hoor’, zegt de beveiliger. Ik leg het uit. Hij knikt en wandelt weg. Bwira vervolgt onverstoorbaar het interview. Hij heeft wel wat tips voor het ministerie van Buitenlandse Zaken. Hij wil ze zelf aan gaan bieden aan de minister. Maar eens kijken of mevrouw Ploumen hem wil ontvangen.
Congo: Verkrachter aangesteld om rebellen te ontwapenen
Op 29 januari begon het Congolese leger, samen met de VN-vredesmacht, een nieuwe operatie om de FDLR gedwongen te ontwapenen. De duurste VN-operatie ooit, gaat op jacht naar een naar schatting 1000 armetierige FDLR-rebellen, die nog geen nagel hebben om aan hun kont te krabben. De FDLR werd 20 jaar geleden gevormd door voormalige Hutu's, gevlucht uit Rwanda tijdens en na de genocide. Veel van hen hadden bloed aan hun handen. Ze wilden van uit Congo het regime van Kagame verdrijven. Inmiddels is er een hele nieuwe generatie die de genocide als kind hebben meegemaakt, of zelfs pas na de genocide zijn geboren. Van de oorspronkelijke gevluchte Hutu's zijn er nog maar weinig over. De meesten zijn inmiddels geworteld in Oost-Congo, daar hebben ze -voor zover mogelijk- een huis, vrouw en kinderen. Toch is de FDLR al 20 jaar het excuus voor Rwanda om ongegeneerd rond te wandelen op Congolees grondgebied en onrust-vuurtjes te stoken, onder meer door Tutsi-rebellen met geld en middelen te steunen. Congolese grondstoffen en land wil Rwanda hebben. Daarom is de FDLR, DE VIJAND waarop met alle middelen jacht moet worden gemaakt. Sorry even voor deze uitweiding, maar die vind ik nodig om een en ander in perspectief te plaatsen.
En wie denk je dat aan het hoofd staat van het Congolese leger bij deze operatie? Ene generaal Bruno Madevu. Die gaat het in Noord-Kivu absoluut veilig maken met zijn manschappen. Madevu wordt maar liefst verdacht van 121 schendingen van de mensenrechten waaronder terechtstellingen en verkrachtingen. De VN-vredesmacht weet dat ook en heeft absoluut geen zin om met deze generaal samen te werken.
Ondertussen is men in Kinshasa heel bezorgd over mensenrechtenactivist Christopher Ngoyi. Hij is op 21 januari ontvoerd en sindsdien is niets meer van hem gehoord. Kort voor zijn ontvoering sprak hij nog wel via de telefoon met de Belgische omroep RTBF. Daarin vertelt hij wat hij zag ten tijde van de demonstraties, nu twee weken geleden. Hij was in het ziekenhuis Mama Yemo om gewonden af te leveren en geeft een ooggetuige verslag.
"Er wordt van dichtbij geschoten op alles wat beweegt. Het zijn twaalf mannen van de presidentiële garde in burger. (…) de gewonden worden afgemaakt of bedreigd. De mannen zetten het medisch personeel onder druk. (…) De twaalf mannen vragen om versterking. Er komt een jeep, met mannen in uniform. Deze mannen beginnen meteen te schieten. Ze komen al schietend het ziekenhuis binnen. Kabila heeft overal in de openbare ziekenhuizen mannen van zijn presidentiële garde geplaatst. Ze doden gewonden en intimideren het personeel. (…) Dit zijn oorlogsmisdaden."
Kort na het telefoongesprek wordt Ngoyi in het centrum van Kinshasa ontvoerd. Zijn familie en vrienden zijn bang dat hij wordt vermoord, net als mensenrechtenactivist Floribert Chebeya. Deze werd in 2010 vermoord in zijn auto gevonden, nadat Chebeya een bezoek had gebracht aan de nationale politie.
Maandag 26 januari 2015
Trieste balans: meer dan veertig doden in DRC omdat Kabila de macht wil houden
Op zaterdag 17 januari keurden de Tweede Kamer van Congo, de Nationale assemblee, de herziening in de kieswet goed. Mwt name artikel 8, waarin gesteld wordt dat er eerst een volkstelling moet komen, is een pijnpunt. Dat betekent namelijk dat de presidentsverkiezingen kunnen worden uitgesteld en dus, dat de huidige president, Joseph Kabila, kan aanblijven. De Senaat, de eerste kamer moest het voorstel nog goedkeuren.
Wat volgde was een week van opstand waarbij ruim veertig mensen werden gedood, tientallen werden gewond en tientallen werden gearresteerd. Ik geef een overzicht.
In de nacht van zondag op zondag 19 januari wordt het kantoor van oppositiepartij UNC omsingeld en wordt een aantal mensen gearresteerd, waaronder partijvoorzitter Vital Kamerhe. De grote oppositiepartijen hadden opgeroepen te gaan demonstreren tegen de herziening van de kieswet en de parlementsgebouwen te bestormen. Het gebouw wordt deze maandag beschermd door soldaten die iedereen met traangas wegjagen. Ook schiet de politie in Kinshasa met scherp. Vooral studenten gaan de straat op. Zo’n 13 politiebureaus werden in brand gestoken; overal zijn wegblokkades waar banden in brand staan. Er wordt geplunderd. Het normale leven ligt stil.
Volgens de woordvoerder van de regering minister Lambert Mende vallen er vandaag vier doden: drie betogers en een politieagent. Volgens de oppositie zijn het er minstens 14. Ook in Bukavu, de thuisprovincie van Vital Kamerhe gingen mensen de straat op, net als in Goma. Een bron zag daar twee mensen op straat liggen, waarschijnlijk geraakt door een kogel. Een andere bron spreekt van een tiental mensen die gewond raakten, toen de politie de betoging uit elkaar dreef.
De volgende dag, dinsdag 20 januari, legt de regering internet en SMS plat in Kinshasa. Sommige politici van de oppositie zijn telefonisch onbereikbaar. Kritische zenders zoals Rafdio France International worden gestoord. De laatste keer dat dit gebeurde was na de frauduleuze presidentsverkiezingen. Ook toen gingen duizenden mensen de straat op. Deze dinsdag wordt voormalig minister Muyambo meegenomen door de politie. Muyambo trok zich onlangs terug uit de presidentiele coalitie. Hij riep afgelopen dagen op te protesteren tegen de herziening van de kieswet.
Diezelfde coalitie van de meerderheid spreekt zijn onvrede uit over de plunderingen en het vandalisme in de stad door de betogers. Een van de grootste oppositiepartijen, de UDPS van Etienne Tshisekedi neemt afstand van de protesten op straat en wil een vreedzame oplossing. De partij wil praten met de president en zijn coalitie van de meerderheid. Tshisekedi bekijkt de vaak vanuit ‘vogelperspectief’ zullen we maar zeggen: hij zit in Brussel.
Op woensdag 21 januari wordt bekend dat de senaat de herzieningstekst ‘ontvankelijk’ verklaart en dat ze de tekst gaan bestuderen. De regering geeft nog steeds geen reden voor de onderbreking in het internet en sms-verkeer. Het aantal doden stijgt nog steeds. De regering, die zich in bange dagen altijd verschuilt achter de brede rug van Lambert Mende. telt de afgelopen dagen 15 doden en zegt dat de meeste daarvan plunderaars zijn, gedood door privé-bewakers. De Internationale Federatie van liga’s voor de Mensenrechten telt minstens 42 doden.
In Kinshasa is het relatief rustig na een aantal spannende dagen. In Kadutu, een stad in Bukavu stijgt daarentegen de spanning als mensen weer de straat opgaan en barricades opwerpen.
Op donderdag 22 januari heeft de regering een voorwendsel gevonden om voormalig minister Muyambo officieel te arresteren en naar de gevangenis te verplaatsen: hij zou corrupt zijn. (Wie Congo kent, ligt nu schuddebuikend onder het bureau).
De VN heeft haar waarschuwende vingertje gevonden en zegt ‘Foei foei, dat mag niet hoor. De Republikeinse garde op betogers afsturen en met scherp schieten. Nooit meer doen hoor jongens’ en gaat over tot de orde van de dag waarin zij zo goed is: praten. Ook de Afrikaanse Unie waarschuwt vanuit de veilige gebouwen in Addis Abeba (Ethiopie) en brabbelt iets over ‘dialoog’.
Internet en SMS liggen nog steeds plat. Radio Okapi, de radio van de VN-vredesmacht, zegt dat ze uit betrouwbare bron weet dat de providers het bevel kregen om dit te doen. De economie, toch al geen supersector in Kinshasa, wordt door dit bevel zwaar getroffen. De regering belooft dat internet snel weer toegankelijk zal zijn. Net als een aantal geblokkeerde radiozenders. Kinshasa zit dan vijf dagen zonder internet en SMS.
Op vrijdag 23 januari komt de senaat bij elkaar om te praten over de herziening van de kieswet. Volgens de voorzitter van de senaat is de tekst van het gewraakte artikel acht gewijzigd: verkiezingen zullen nu plaatsvinden op basis van de beschikbare demografische gegevens, niet op basis van een volkstelling die jaren in beslag kan nemen. Veel Congolezen vinden dit niet genoeg en gaan weer de straat op.
Een dag later, zaterdag 24 januari, gaat ook de Nationale Assemblee, de Tweede Kamer, overstag. Zij gaan het hele artikel acht schrappen.
Maandag 19 januari 2015
Macht, het is me wat!
Sinds vannacht 1 uur is het partijbureau van oppositiepartij UNC in Kinshasa omsingeld door soldaten, zo meldt de Facebookpagina van het UNC (Union pour la Nation Congolaise). In het gebouw bevinden zich zo'n 26 mensen, waaronder partijvoorzitter Vital Kamerhe.
De spanning in Kinshasa is de afgelopen week toegenomen vanwege de herziening van de kieswet die een dezer dagen door het parlement besproken zal worden. Iedereen in Congo weet dat die kieswet ervoor zal zorgen dat de huidige president, Joseph Kabila, aan de macht zal blijven. Officieel zouden er in 2016 nieuwe presidentsverkiezingen zijn, maar met de nieuwe kieswet worden die verkiezingen uitgesteld.
Rond 8 uur vanochtend zouden er in Kinshasa demonstraties plaatsvinden tegen deze kieswet. Als voorzorgsmaatregel heeft de regering alle wegen rondom het parlementsgebouw afgesloten met goed bewapende militairen en wemelt het in heel de hoofdstad van de militairen, aldus twitterberichten via #telema.
Op 12 januari was er al een demonstratie tegen de kieswet. De vreedzame manifestatie werd minder vreedzaam toen de politie ging schieten. Onder meer een voormalige woordvoerder van Kabila werd vier keer in zijn benen geschoten, toen hij weigerde terug te lopen. De voormalig woordvoerder werd naar een ziekenhuis gebracht, maar dat weigerde hem te behandelen uit angst voor represaillemaatregelen van de regering.
In Kinshasa zijn het vooral de studenten die vandaag van plan zijn de straat op te gaan. In Goma zijn vandaag een aantal scholen gesloten uit angst voor ongeregeldheden tijdens demonstraties tegen de kieswet.
De presidentsverkiezingen van 2011 waren een 'zootje'. Ik stond erbij en keek hoe stembussen vol stembiljetten in grote hangars werden geleegd. Geen mens weet of ze zijn geteld of niet.